4B yeniden mecburi sigortalılık, özellikle Bağ-Kur’a tabi olanlar için oldukça önemli bir kavramdır. Sosyal güvenlik sistemi içerisindeki statülerden biri olan 4B sigortalılığı, serbest çalışanlar ve kendi işini yapan bireyleri kapsar. Yeniden mecburi sigortalılık ise daha önce sigortalılığı sona eren kişilerin, belirli şartlar gerçekleştiğinde sistem tarafından otomatik olarak yeniden sigortalı sayılmasını ifade eder.
4B Yeniden Mecburi Sigortalılık Ne Demek?
4B yeniden mecburi sigortalılık, kişilerin isteğe bağlı sigortalılıklarını ya da prim ödemelerini bıraktıktan sonra tekrar faaliyete geçmeleri veya gelir elde etmeleri durumunda, sosyal güvenlik kurumu tarafından zorunlu olarak yeniden sigortalı kabul edilmeleridir. Bu durum genellikle ticari faaliyetlerin, mesleki faaliyetin ya da tarımsal faaliyetin yeniden başlamasıyla ortaya çıkar ve herhangi bir başvuru yapılmadan SGK tarafından tespit edilerek yürürlüğe girer.
Yeniden Mecburi Sigortalılığın Başlama Şartları Nelerdir?
Yeniden mecburi sigortalılık bazı koşulların yerine gelmesiyle birlikte otomatik olarak başlatılır.
Faaliyetin Yeniden Başlaması
Kişinin daha önce sona ermiş olan sigortalılığı, ticari ya da mesleki faaliyete yeniden başlaması durumunda yeniden devreye girer.
Gelir Elde Etmenin Tespiti
SGK tarafından kişinin yeniden kazanç elde ettiği tespit edilirse, sigortalılık kendiliğinden başlatılır ve prim yükümlülüğü oluşur.
İsteğe Bağlı Sigortalılığın İptali
İsteğe bağlı sigortasını sonlandıran bir kişi, gelir getirici bir faaliyette bulunursa bu durum da yeniden mecburi sigortalılığın kapsamına girer.
Hangi Durumlarda Yeniden Mecburi Sigortalı Olunur?
4B kapsamında yeniden mecburi sigortalılık çeşitli durumlar sonucunda devreye girebilir.
Vergi Kaydının Yenilenmesi
Vergi kaydının aktif hale getirilmesi durumunda kişi otomatik olarak 4B sigortalısı sayılır ve prim ödemesi zorunlu hale gelir.
Esnaf ve Sanatkâr Siciline Kayıt
Bir kişinin Esnaf ve Sanatkârlar Odasına kayıt yaptırması da yeniden sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilir.
Tarımsal Faaliyetlere Dönüş
Tarımsal gelir elde eden kişilerin ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) kaydı aktif hale gelirse yeniden mecburi sigortalılık süreci başlar.
Yeniden Mecburi Sigortalılıkta Prim Ödemeleri Nasıl Hesaplanır?
Yeniden sigortalı sayılan bireylerin prim ödemeleri, faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren hesaplanır ve geriye dönük olarak borçlandırılabilirler. Prim tutarları her yıl belirlenen asgari ücret üzerinden değişiklik gösterir ve ödeme süreleri düzenli takip edilmelidir. Prim ödemelerinin zamanında yapılmaması, gecikme cezası ve faiz uygulamalarına neden olabilir. SGK, bu süreci e-Devlet üzerinden ya da doğrudan bildirilen adresler aracılığıyla duyurabilir.
Yeniden Mecburi Sigortalılık Nasıl Sona Erdirilir?
4B sigortalılığı sona erdirilmek istendiğinde, faaliyetin durdurulması ve ilgili kaydın kapatılması gerekir. Bunun için vergi dairesi, esnaf sicil müdürlüğü ya da ziraat odası gibi ilgili kurumlara başvuru yapılmalıdır. Faaliyet sona erdirildiği halde bildirim yapılmazsa, SGK kişiyi sigortalı kabul etmeye devam eder ve bu da gereksiz prim borçlarına yol açar. Dolayısıyla sistemden çıkmak isteyen bireylerin bu işlemleri resmî şekilde belgelemeleri oldukça önemlidir.
4B Yeniden Mecburi Sigortalılığın Getirdiği Sorumluluklar Nelerdir?
Yeniden sigortalı kabul edilen bireylerin sosyal güvenlik sistemine karşı yükümlülükleri yeniden doğar. Bu yükümlülüklerin başında düzenli prim ödemeleri ve yıllık beyanlar yer alır. Ayrıca, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için primlerin belirli süreler boyunca düzenli ödenmiş olması gereklidir. Aksi halde sigorta kapsamındaki sağlık hizmetlerinden faydalanmak mümkün olmayabilir. Bu nedenle kişilerin durumlarını düzenli olarak kontrol etmesi önem taşır.
Yeniden Mecburi Sigortalılık Hakkında Bilinmesi Gereken Detaylar
Bu sigortalılık türü, kişinin SGK tarafından otomatik olarak sisteme dahil edilmesi anlamına geldiği için çoğu zaman sürpriz borçlar doğurabilir. Özellikle yeniden faaliyete başlanmasına rağmen SGK’ya bildirimde bulunmayan kişilerin geçmişe dönük borçlandırılması sık görülen bir durumdur. e-Devlet üzerinden yapılan SGK sorgulamaları, kişilerin güncel sigortalılık durumlarını kontrol etmeleri açısından faydalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “4B yeniden mecburi sigortalılık ne demek” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
4B yeniden mecburi sigortalılık ne zaman başlar?
Kişinin ticari ya da mesleki faaliyeti yeniden başladığında, SGK tarafından tespit edilerek sigortalılık otomatik olarak başlatılır. Bu durum herhangi bir başvuru yapılmadan geçerli olur.
SGK bildirim yapmadan sigortalı sayılmak mümkün mü?
Evet, yeniden faaliyete başlanması durumunda SGK kişinin gelir elde ettiğini tespit ederse başvuru yapılmasa dahi mecburi sigortalılık başlatılabilir.
Vergi kaydı açmak sigortalılığı etkiler mi?
Vergi kaydının açılması, 4B kapsamında sigortalılık başlatan önemli kriterlerden biridir. Vergi dairesindeki kayıt SGK’ya otomatik olarak bildirilir.
Yeniden mecburi sigortalılık borç doğurur mu?
Faaliyet yeniden başladığı tarihten itibaren prim ödemesi zorunlu hale gelir. Ödemeler yapılmazsa borç birikir ve gecikme faizi uygulanabilir.
4B sigortalılığından nasıl çıkılır?
Faaliyetin tamamen durdurulması ve vergi kaydı ile oda kaydının iptal edilmesi gereklidir. Bu adımlar atılmadan sigortalılık sona ermez.
4B sigortalısı olan biri sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi?
Prim borcu olmayan ve primlerini düzenli ödeyen 4B sigortalıları, sağlık hizmetlerinden tam kapsamlı olarak yararlanabilirler.
4B kapsamında sigortalı sayılmak için nereye başvurmak gerekir?
Eğer kişi kendi isteğiyle sigortalı olmak istiyorsa, SGK il veya ilçe müdürlüklerine başvuruda bulunabilir. Ancak mecburi sigortalılık başvurudan bağımsız gerçekleşir.
İsteğe bağlı sigorta durdurulursa yeniden sigorta başlar mı?
Eğer isteğe bağlı sigorta sonlandırılmışsa ve kişi gelir elde etmeye başlamışsa, bu durumda SGK tarafından yeniden mecburi sigortalı sayılabilir.
Kaynak: https://www.nedemekti.com/
